Ai sẽ giải cứu các startup ra khỏi cái chết bất ngờ
Sự tham dự của các nhà đầu tư thiên thần mang lại phổ biến thuận tiện cho startup: Bớt đi gánh nặng tài chính, biết bí quyết xây dựng công ty 1 bí quyết bài bản hơn và gia nâng cao sức khó khăn so với các đối thủ… ngoại giả, các khó khăn do “va chạm” là không thể hạn chế khỏi đối với cả hai phía.
Đa số các người khởi nghiệp kinh doanh đều cho rằng nhà đầu tư thiên thần chính là lời giải hợp lý cho các cạnh tranh mình đang gặp buộc phải, nhất là trong bài toán tài chính. Nhưng trên thực tại, nhà đầu tư thiên thần có thực sự là một vị phúc tinh cho những startup?
“Cơn dị mộng” của startup và nhà đầu tư thiên thần
Các startup thường nghĩ rằng lúc mình đã với một sản phẩm hoặc dịch vụ rẻ thì nhà đầu tư và thị trường dĩ nhiên sẽ hài lòng, và tuy nhà đầu tư thiên thần là lời giải cho các cạnh tranh trước mắt nhưng họ không cần can thiệp quá sâu vào việc nghiên cứu và điều hành.
Trong khi đó, dưới góc độ là người từng khởi nghiệp và tới nay vừa là lái buôn vừa là nhà đầu tư, ông Nguyễn Hoàng Ly, nhà sáng lập những siêu thị Komtek và VietUnion (doanh nghiệp xây dựng thành công ví điện tử Payoo) cho rằng, những nhà đầu tư thiên thần sở hữu các quan điểm ngược lại: Dù sản phẩm tốt tới đâu cũng buộc phải được thị trường ưng ý thì mới thương nghiệp hóa được, startup phải nghe theo chuyên gia đầu tư và kinh doanh về cách vận hành doanh nghiệp và cách tiếp thị vì thương trường không phải là 1 phòng thí điểm.
Bên cạnh, vì là người đã chi tiền bắt buộc nhà đầu tư cũng nên với quyền mang những phát minh, sáng chế của startup… các quan điểm trái chiều này dễ khiến cho startup và nhà đầu tư lâm vào cảnh ngộ “đồng sàng dị mộng” trong công đoạn hợp tác.
Dù thực tế là vậy, startup vẫn không phải buộc phải với loại nhìn bi quan về những nhà đầu tư thiên thần. Phát biểu tại VSV Angel Camp ở TP.HCM (chương trình đào tạo hài hòa cắm trại nhằm kết nối nhà đầu tư và startup, được thực hiện bởi Vietnam Silicon Valley – đề án xây dựng Hệ sinh thái Khởi nghiệp ở Việt Nam, được bảo trợ bởi Bộ kỹ thuật và Công nghệ), thạc sĩ Thạch Lê Anh, chủ nhiệm đề án Vietnam Silicon Valley cho biết: “Bản thân từ “thiên thần” đã nói lên tính “cứu tinh” của nhà đầu tư thiên thần.
Họ mang thể mang lại nguồn vốn mồi cho startup một cách dễ dàng hơn so với các quỹ đầu tư giả mạo hiểm. Giai đoạn thẩm định sắp như chơi mang, vì họ thích trực tiếp bàn thảo có startup về dự án để phê chuẩn khả năng tham dự của mình. Tuy nhiên, các nhà đầu tư thiên thần thường là người với kinh nghiệm trong các lĩnh vực ảnh hưởng tới kinh doanh nên sở hữu thể phát triển thành những nhà cố vấn đắc lực cho startup. Các siêu thị từ lúc khởi nghiệp tới công đoạn IPO thường trải qua 5 hoặc thậm chí tới 7 vòng gọi vốn.
Thường nhật, những nhà đầu tư thiên thần sử dụng rộng rãi phổ biến nhất đến 2 vòng gọi vốn trước tiên (gọi vốn mồi) mang mức độ đầu tư trong khoảng 100.000 – 500.000 USD (ở Việt Nam, con số này khoảng 10.000 – 100.000 USD). Khi này, lợi quyền của nhà đầu tư khá ít, thường chỉ từ 5 – 10% cổ phần trong lúc sự cố vấn họ đem lại cho startup rất lớn”.
Khi nhà đầu tư thiên thần tham gia cuộc chơi
Sự tham dự của các nhà đầu tư thiên thần mang lại phổ biến thuận tiện cho startup: Bớt đi gánh nặng tài chính, biết bí quyết xây dựng công ty 1 bí quyết bài bản hơn và gia nâng cao sức khó khăn so với các đối thủ… ngoại giả, các khó khăn do “va chạm” là không thể hạn chế khỏi đối với cả hai phía.
Chả hạn như sự bất đồng về định hướng sản phẩm, tranh chấp quyền điều hành và quyền với, hay những bất đồng về mục đích giữa những cổ đông… song song, startup cũng sẽ phải chịu sức ép về doanh thu, lợi nhuận vì nhà đầu tư luôn đặt mục tiêu rõ ràng cho từng quý, từng năm. Do vậy, muốn đi đường dài mang nhà đầu tư, startup phải chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho những vấn đề đó.
Để tránh những cạnh tranh sở hữu thể gặp bắt buộc sau lúc ký giao kèo có nhà đầu tư, ông Nguyễn Hoàng Ly để ý các startup: “Khi đã tiếp thu đầu tư, startup buộc phải chấp nhận “mất lòng trước được lòng sau”, tất cả thỏa thuận đều buộc phải được ghi rõ trong văn bản, nhất là trong thỏa ước cổ đông, song song bắt buộc sở hữu quan niệm đúng về quyền sở hữu, bởi vì mang nhà đầu tư mới đồng nghĩa với việc phát minh/sáng chế đã phát triển thành tài sản chung.
Trong quá trình vận hành, startup phải tụ hội vào định hướng sản phẩm, còn nhà đầu tư sẽ lo phần định hướng thị trường. Ví như hoàn hảo nhất là nhà sáng lập dự án cáng đáng vai trò giám đốc kỹ thuật, còn các vị trí giám đốc buôn bán, giám đốc vận hành phải để nhà đầu tư bổ nhiệm”.
Võ Hoàng Ân, nhà sáng lập startup TechBridge (hệ thống đào tạo điện tử cho khách hàng doanh nghiệp) san sớt kinh nghiệm sau khi thương mại hóa thành công dự án: “Startup thường xem nhà đầu tư giống như phao cứu sinh, nhưng chính nghĩ suy này làm cho họ vươn lên là phụ thuộc quá phổ biến.
Do đó, điều quan yếu là cần lường trước rủi ro để không phải chỉ chọn đến nhà đầu tư khi không còn con đường nào khác. Vì nhà đầu tư thiên thần sẽ đồng hành cộng startup trên một chặng đường cực kỳ dài, việc lựa chọn kỹ lưỡng nhà đầu tư không phải bao giờ thừa”.
Leave a Reply